Yeni Bir Kitap: “Homeros’tan Binboğalar’a Yaşar Kemal

Aziz ŞEKER’in “Homerostan Binboğalara Yaşar Kemal” isimli kitabı SABEV yayınlarından Temmuz 2014’te çıktı. Yaşar Kemal’i bir bütün halinde okumak isteyenler için önemli bir kaynak kitap. Beş bölümden oluşan monografi çalışmasında Yaşar Kemal yalnızca yaşam öyküsüyle irdelenmiyor, aynı zaman edebiyattaki yeri, Türkiye siyasetinde yer etmiş TİP içindeki konumu, daha önemlisi Yaşar Kemal’in aydın kimliği ve sorumluluğu işleniyor. Kitabın son bölümünde Yaşar Kemal’in bazı romanları üzerinde yapılan psikososyal incelemeleri okuma olanağı buluyoruz.

“Sophokles’in Antigone’sinde şöyle güzel bir cümle geçer: “Dünyanın harikaları sayısızdır, ama hiçbirisi insandan daha harika değildir.” Yaşar Kemal de dünyanın harikalarından biridir; yüzyılın vicdanında kökleşmiş gerçek bir insan; bir bilgedir O. Yaşayarak yazan, kırk günlük yolda dal kıpırdasa yüreğinin kökünde duyumsayandır. Dünyanın sosyal sorunları karşısında yüreği yanan, sorunlara çözüm yolları üreten, paylaşan bir yeryüzü ozanıdır.

Yüzyıla yakın bir yaşa sahip olan koca çınar ömrüne öyküler, şiirler, romanlar, söyleşiler, denemeler kısaca edebiyatın birçok alanında yapıtlar doldurmuş ve Anadolu’dan tüm Dünya’ya evrensel bir değer olarak kendisini kabul ettirmiştir. Yaşar Kemal, Elia Kazan’ın onunla ilgili dediği gibi, “Homeros’tan bu yana gelen en eski geleneksel anlatıcıdır. Başka bir sesi olmayan bir halkın sesidir.”

Dünyanın hangi köşesine giderseniz gidin Yaşar Kemal’in herhangi bir yapıtıyla karşılaşacağınız gibi onun adına ve duruşuna yabancı olmayan insanlarla tanışma olanağınız olur. Bu yönüyle mitolojide bilinen isimlerden bir farkı olmadığı ortadadır. Bu edebiyat efsanesinin varlığı Dünya romanını özgürleştiren, insanlar için sevgiyle yoğrulu ve barışla içli dışlı bir öze sahiptir.

Yaşar Kemal’i okuyanlar sevginin, dostluğun anlamını ve duygusunu içselleştirirler. Ve bir daha unutmazlar. Yaşar Kemal deyince yüzlerinde beliren gülümseme, Yaşar Kemal’in getirdiği eski zamanlardan gelen sıcakça bir gülümseyiştir. Hem de mavi mavi Yaşar Kemal gülümseyişi…

Belinski’nin, Puşkin’in ‘Yevgeni Onegin’ eseri için, ‘Rus yaşamının ansiklopedisi’ yargısına varmış olması, ne kadar anlamlıysa bizlerin de Yaşar Kemal romanının Anadolu halklarının yüzü olduğunu söylememiz bir o kadar doğrudur.

Yaşar Kemal sanata gerçek çoğunluk olan halk yaşamından eğilmektedir. Yaşar Kemal’in yaşamı, sanatının tanığıdır. Yaşamı tanıklık üzerine geçerken nehir romanlarını ve toplumsal gerçeği bütün yönleriyle ele alan denemelerini yazmış, röportajlarını gerçekleştirmiştir. Yaşadıkları toplumsal yapının yansıması olunca yapıtları da gerçek yaşamın özeti olmaktadır.

Yaşar Kemal’in insanüstü çabası önüne sürülen dünyevi nimetlerin ötesinde dünya halklarının politik istemleriyle birlikte işkenceye, anti-demokratik uygulamalara, sömürüye karşı olan demokrasi, insan hak ve özgürlükleriyle özdeş bir duruştur. Bu nedenle diyor ki, “Demokrasi önce bir ulusun onurudur. Demokrasiye geçmek, demokrasiyi uygulamak en büyük onurlarından biridir. Ülkemizin demokrasiye geçmesi için biz bütün yazarların, bütün aydınların çok çalışmamız gerek.”

Kitapta Yaşar Kemal’in yaşamı, edebiyatçı kişiliği, politik kimliği ve aydın sorumluluğu gibi konular bir bütün olarak incelenmiş olup; Homeros’tan Binboğalar’a bir “Zilli Kurt”un yaşamı aktarılmıştır. İnsanoğluna iyinin ve doğrunun yolunu açan büyük ve yürekli yazarları kaleme almak sorumluluğu umarım bizden sonraki kuşaklarında farkında oldukları ve üzerinde çalışacakları bir alan olur… Yaşar Kemal’i romanları dışında aydın rolü ve sorumluluğuyla Türkiye’nin siyasal tarihi içinde görmek isteyenlerin kafasındaki bazı soru işaretlerine yanıt verme amacı taşıyan bu kitap kimi yönleriyle de yakın tarihimizin bir edebiyat ve politika okuması olarak değerlendirilebilir. Umarız daha kapsamlı çalışmalar için attığımız adım bir koşuya dönüşür.” (Önsözden)

Kitap İsteme Adresi:

Aziz Şeker: “Homerostan Binboğalara Yaşar Kemal” SABEV Yay. Ankara, ss. 290

SABEV (www.sabev.org.tr/ )

İNSANCIL SAHAF ( )