Kösem Sultan (Bale, İzmir Devlet Opera ve Balesi)
Kösem Sultan’ın müziği Tevfik Akbaşlı’ya, koreografisi Uğur Seyrek’e metni de Işık Noyan’a ait. Üç yıllık bir düş ve uğraşın ürünü olan eserin sahnelemesinde orkestrayı, şefler Tulio GagliardoVaras ve Ali Hoca dönüşümlü yönetecekler. Koreograf Uğur Seyrek tarafından sahneye konacak olan Kösem Sultan’ın dekor tasarımlarını Çağda Çitkaya, kostüm tasarımlarını Gülay Korkut hazırladı.
Bale sanatçılarının yanı sıra koronun da görev alacağı Kösem Sultan balesinde, dans diline insan ve çalgı sesi birlikteliği eşlik ediyor. Eserde soprano soloyu Aytül Büyüksaraç, Sevinç Sayın ve Filiz Güneş dönüşümlü seslendirecekler. Başlıca rolleri üstlenen bale sanatçıları şunlar: Yasemin Altınel, Aslı Kaynarsu, Olcay Tunceli, Özgür Tuncay, Emre Kaynarsu, Tolga İyiuyarlar, Kıvanç Ekin, Dolun Doyran, Burcu Olguner, Aslı Ayhan.
Bu eserde; Osmanlı tarihinde “Kadınlar Saltanatı” diye bilinen ve yüz yıl süren (1550-1656) dönemin en önemli karakterlerinden biri olan Kösem Sultan’ın yaşamı, günümüz insanında da var olan “güçlüysen, sınır tanımadan bunu kullanmalısın” ilkel anlayışını ortaya koyan, insan hırsının sınırsızlığını anlatmaktan yola çıkılarak sahneye aktarılıyor. Koreograf Uğur Seyrek, Kösem Sultan’ı sahnelerken; eseri “kumda oynama” olarak tasarımladığını, başında da sonunda da yaşamın tamamıyla kumda oyundan ibaret olduğunu, karşılaşılan güçlükle baş edilemediğinde bedelinin ölüm olduğunu anlatmayı denediğini vurgulamakta.
20 Ocak 1977 tarihinde Ankara’da Dünya Prömiyeri yapılan ve müziği Nevit Kodallı’ya, koreografisi Oytun Turfanda’ya ait olan “Hurrem Sultan” adlı baleden sonra, müziği, koreografisi ve metni Türk olan, Osmanlı İmparatorluğu’nda kadınların bu dönemdeki etkinliğini anlatan Kösem Sultan, Türk bale tarihinde bu anlamda ikinci eser olacak.
Kösem Sultan’ın müziğini yazan Tevfik Akbaşlı İzmirli bir aileden gelmekte. Müzisyen olarak İzmir Devlet Opera ve Balesi korosu ve orkestrasının yanı sıra Ankara ve İstanbul Devlet Opera ve Balesi orkestralarında da görev aldı. 1993 yılından başlayarak besteler yazan sanatçı, çeşitli sazlar için yazdığı eserlerin
yanı sıra, Kutsal Sandık ve Kehribar adlarıyla iki opera, Fetih ve Kösem Sultan adlarıyla iki bale, Dinozorlar da Gençti adlı gençlik müzikali, Sevgili Barış adlı çocuk müzikali, oyun müzikleri; aralarında Beyaz Melek, Güneşi Gördüm, New York’ta Beş Minare, Gecenin Kanatları gibi filmlerin de olduğu sinema filmi müzikleri yazdı. Tevfik Akbaşlı, Cumhuriyet döneminin başlıca yetmiş bir bestecisinden biri olarak kabul edilmektedir.
Koreograf Uğur Seyrek, 1977’de Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde solist dansçı olarak başladığı bale yaşamını şu an koreograf olarak sürdürüyor. 1980 yılında Almanya’ya giden sanatçı, Berlin Devlet Balesi’nde, Stuttgart Devlet Balesi’nde solist dansçı olarak görev aldı. 58 ülkede temsiller yapan Uğur Seyrek, aralarında 20. yüzyılın en büyük koreograflarından Bejart, Cranko, Balanchine’in de bulunduğu koreograflarla çalıştı. Çok sayıda orijinal koreografi yapan Uğur Seyrek, 29 Kasım 2008’de İzmir’de “Dünya Prömiyeri” yapılan Otello balesi pek çok kurum tarafından ödüllendirildi.
İzmir Devlet Opera ve Balesi, 12 Mart 2011 tarihinde “Dünya Prömiyeri”ni gerçekleştirdiği KÖSEM SULTAN adlı baleyi 16 Nisan 2012 Pazartesi günü saat 20.00’de Denizli Pamukkale Üniversitesi Hasan Kasapoğlu Kültür Merkezi’nde sahneliyor…
Müziği, koreografisi ve öyküsü ile Türk olan bale eseri KÖSEM SULTAN, 12 Mart 2011 Cumartesi günü saat 20.00’de “Dünya Prömiyeri” ile dansseverlerin beğenisine sunuluyor.
Kösem Sultan, 12 Mart’taki dünya prömiyerinin ardından 15 ve 19 Mart’ta İzmir’de sunulduktan sonra 23 Mart’ta ilki bu yıl yapılacak olan “1. Eskişehir Ulusal Opera ve Bale Günleri” kapsamında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Kültür Sarayı’nda sahnelenecek. Daha sonra 31 Mart ve 2 Nisan 2011 tarihlerinde yinelenecek olan eser, gelecek sezonlarda da baleseverlerin izlenimine sunulacak.