Tobav: Devlet Opera ve Balesi kapatılıyor mu

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik 2014 yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonunda “Devlet ve sanat üretimi ilişkisi” ile ilgili yaptığı açıklamada; şu anda yürürlükte bulunan 5441 Sayılı Devlet Tiyatroları Kuruluş Yasasına gönderme yaparak “…. elimizdeki devlet sanat üretici ilişkisi ilkel ve modası geçmiş bir ilişkidir.” tanımıyla sunulan; bu modelin Rusya’da 1995 yılında terk edildiğini, bu gün bir Çin’de uygulandığını ifade etmektedir.

Basına yansıyan bu ve benzeri açıklamalar ile AKP ‘nin sanat alanına yeni bir düzen getirmesi amacıyla hazırlanan “Türkiye Sanat Kurumu ve Sanatın Desteklenmesi Hakkında Yasa”nın çıkarılacağı sinyalleri verilmektedir.

Söz konusu yasa tasarısında TOBAV’ın yıllarca savunmasını yaptığı ÖZERK sanat konseyi yapılanması, tam tersine çevrilerek özerk olmayan bir sanat konseyi haline getirilmek istenmekte. Bakanlık, bu çalışmasındaki anlayışı, Özel Tiyatrolara Destek komisyonuna da uygulamıştır. Ancak bu komisyonun geçmişi teamüllere, tüzük ve yönetmeliklere dayalıdır. Bunlar da bu hükümetten önce çıkarılmış demokrasi ilkelerine bağlı yönetmeliklerdir.

Bilindiği gibi 31. Temmuz 2013 tarihinde sayın Başbakan, 69. TOBB Genel kurulunda yaptığı açış konuşmasında,özellikle “Bir ülkede demokrasi olmazsa o ülkede ekonomi gelişmez” düşüncesine vurgu yapmış. Sivil toplum kuruluşlarını desteklediğini bildirmiştir.

Sivil Toplum Kuruluşu olan TOBAV evrensel bir bilinçle 32 yıldır, ülkemizde demokrasi kültürünün oluşturulmasında, tiyatro, opera-bale, müzik kültürlerinin doğrudan önemi olduğunu savunmaktadır.Yani bir ülkede, tiyatro, opera, bale ve müzik kültürü yok ise o ülkede demokrasi kültürünün gelişmesi de söz konusu değildir düşüncesindedir. Bu düşüncesini de dünyalı kaynaklarla bağlantılı olarak geliştirmiştir. Bu süreç içerisinde AB ülkeleri ile projeler yapmış, kurultaylar ve festivaller düzenlemiş, yeni sahnelerin ve çok amaçlı kültür merkezlerinin yapılması konusunda danışmanlık yapmıştır, yapmaktadır.

TOBAV’IN BAKANLIĞIN DT VE DOB’UN YASA DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARINA ÇALIŞTAY / KURULTAYLA DESTEK ÖNERİSİ CEVAPSIZ KALDI..

TOBAV’ın 4 Ekim 2013 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 46.643 imzanın da yer aldığı bir dilekçe ile başvurduğu yeni yasa çalışmaları için ortak çalışma talebi yanıtlanmadı.

Dilekçede: “Sanat kurumlarının yeniden yapılanması konusunda Bakanlığınızca bir yasa tasarısı çalışması yapılması halinde; daha önceleri bu tür çalışmalar yapmış bir kuruluş olarak, Bakanlığınızı da rahatlatacağını düşündüğümüz bir çalıştay/kurultay düzenlenmesi konusunu size sunmak istedik.

Sanat alanında yapılacak yasa değişikliği çalışmalarının, bir toplumun yaşam biçiminde önemli etkileri olacağı düşüncesi ile konu hakkında uzmanlık kazanmış sivil toplum kuruluşları, üniversitelerin ilgili birimlerinin, Bakanlık yetkililerimizin, hukuk danışmanlarının; gerek duyulursa konuyla ilgisi olabileceğinin düşündüğünüz yabancı uzmanların da çağrılı olabileceği böyle bir çalıştay/kurultay’ın Bakanlığınızca düzenlenmesi, alanımızda olumlu bir ortam yaratacaktır.

Daha önce deneyim geçirmiş ve AB üyesi olmuş Balkan ülkelerinde de sanat yönetimi ve işletmesi konusunda önemli deneyimler kazanılmıştır.

Bu anlamda merkezi Cenevre de bulunan, WIPO (World ıntellectual property organisation) ile işbirliği yapılmalıdır. (WIPO ya TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü aracılığı ile ulaşılabilinir.)

Merkezi İngiltere de bulunan dünya aktörler federasyonu FIA ya ulaşarak, FIA nın değişik ülkelerde yapılan uygulamaları; FIA nın tiyatro, opera ve bale meslekleri mensupları için aradıkları haklar, bu haklar konusunda elde ettikleri başarılar hakkında edinilecek bilgiler; yeni hazırlanacak ve kuruluş kanunun dışında mütalaa edilecek ÖZEL KANUN un hazırlanmasına önemli katkılar sağlayabilir. Bu anlamda TOBAV aracılığı ile FIA Genel Sekreterliğine, Başkanlığına ulaşılabilir. Bu konularda yetkili kişiler ön çalışmalar yapmak için ülkemize davet edilebilir..”

“Bu doğrultuda sanat kurumlarının ve sahnelerinin kapatılması endişesini ortadan kaldırmak, sanat alanlarına yönelik kalıcı ve geçerli yasalar yapılmadan önce meslek tanımları ile haklarının düzenlemesini yapmak doğrultusunda “Sanata Evet” diyen meslektaşlarımızın – vatandaşlarımızın duyarlılıklarıyla oluşan 46.643 imza dilekçemiz ekindedir.” yer almaktadır.

Dünyanın pek çok ülkesinde Devlet Tiyatroları benzeri ödenekli tiyatroların var olduğu dilekçemizde de belirtilmesine rağmen sayın bakanın bu konudaki söylemleri sanat kurumları konusunda farklı uygulamalar olacağı kaygı ve korkusunu yaratmıştır.

Acaba, Sayın Bakanın denetiminde özel bir çalışma gurubu tarafından yapılmış bir yasa tasarısı mı var?

Sivil toplum kuruluşlarının bilgi edinme yasasına dayanarak, “Böyle bir yasa çalışması yapılıp yapılmadığı” konusundaki önceki başvurularına, Kültür Bakanlığınca verilen resmi yanıt “Bakanlıkta yasa çalışması yoktur” şeklinde olmuştur.

Var ise Bakanlığın hazırladığı yasa tasarısı, öz olarak, sanat alanının demokratikleşmesini engelleyici ve yok edici bir tasarı olarak ortaya çıkacaktır.

Saygılarımızla.

TOBAV YÖNETİM KURULU